Mercimek Bitkisi Nedir?
Mercimek, bilimsel adı Lens culinaris olan, baklagiller familyasına ait bir bitkidir. Besleyici değeri yüksek olan mercimek, özellikle protein, lif, demir ve B vitaminleri açısından zengin bir gıda kaynağıdır. Dünya genelinde birçok mutfakta yaygın olarak kullanılır ve özellikle vejetaryen ve vegan beslenme düzenlerinde önemli bir yer tutar. Mercimek bitkisi, küçük yuvarlak tohumlara sahip, otsu bir yapıya sahiptir ve genellikle 40-75 cm boyuna ulaşabilir. Yaprakları bileşik yapıda olup, çiçekleri beyaz, mavi veya mor renklerde açabilir. Mercimek, kurak ve yarı kurak iklimlere uyum sağlayabilen dayanıklı bir bitkidir, bu nedenle dünyanın birçok bölgesinde yetiştirilebilir.
Mercimek Nasıl Yetiştirilir?
Mercimek yetiştiriciliği, uygun iklim ve toprak koşullarında nispeten kolaydır. İşte mercimek yetiştirme sürecine dair adım adım bir rehber:
- İklim ve Toprak İsteği: Mercimek, serin ve ılıman iklimleri tercih eder. Gelişme döneminde serin hava, olgunlaşma döneminde ise sıcak ve kuru hava koşulları idealdir. Don olaylarına karşı hassastır, bu nedenle ekim zamanı buna göre ayarlanmalıdır. Toprak olarak, iyi drene edilmiş, kumlu-tınlı veya tınlı topraklar uygundur. Toprak pH'sı nötr veya hafif alkali (6.0-8.0 arası) olmalıdır. Ağır ve su tutan topraklar mercimek için uygun değildir, çünkü kök çürümesine neden olabilir.
- Ekim Zamanı ve Yöntemi: Mercimek, genellikle ilkbahar veya sonbaharda ekilir. Ilıman bölgelerde sonbahar ekimi tercih edilirken, soğuk bölgelerde ilkbahar ekimi yapılır. Tohumlar, toprak sıcaklığı 5-10°C arasındayken ekilmelidir. Ekim derinliği 2-4 cm arasında olmalı ve sıra arası mesafe 15-30 cm, sıra üzeri mesafe ise 5-10 cm olarak ayarlanmalıdır. Tohumlar doğrudan tarlaya ekilebilir ve ekim öncesi toprak iyi bir şekilde hazırlanmalıdır (örneğin, sürülerek gevşetilmelidir).
- Sulama ve Bakım: Mercimek, kuraklığa dayanıklı bir bitkidir, ancak çimlenme ve çiçeklenme dönemlerinde düzenli sulama gerektirir. Aşırı sulamadan kaçınılmalıdır, çünkü bu kök hastalıklarına yol açabilir. Sulama, toprağın üst katmanı kurudukça yapılmalıdır. Bakım açısından, yabani ot kontrolü önemlidir. Elle çapalama veya uygun herbisitler kullanılarak yabancı otlar temizlenmelidir. Ayrıca, bitkilerin sağlıklı büyümesi için gübreleme yapılabilir; ancak mercimek, azot bağlama özelliğine sahip olduğundan, fosfor ve potasyum ağırlıklı gübreler tercih edilmelidir.
- Hasat ve Depolama: Mercimek, ekimden yaklaşık 80-110 gün sonra hasat edilebilir. Hasat zamanı, bitkilerin yapraklarının sararmaya başlaması ve baklaların kahverengiye dönüp kurumasıyla anlaşılır. Hasat, genellikle elle veya makineyle yapılır. Bitkiler sökülerek veya kesilerek toplanır, ardından kurutulur ve harmanlanarak tohumlar ayrılır. Hasat edilen mercimek tohumları, serin ve kuru bir ortamda, hava almayan kaplarda saklanmalıdır. Depolama sırasında nem ve böceklenmeye karşı önlem alınmalıdır.
Mercimek yetiştiriciliği, doğru koşullar sağlandığında verimli ve karlı bir tarım faaliyetidir. Özellikle organik tarım yöntemleriyle yetiştirildiğinde, çevre dostu bir seçenek sunar. Unutmayın, yerel iklim koşullarınıza uygun mercimek çeşitlerini seçmek, başarı şansınızı artıracaktır. |
