Mercimek Yetiştiriciliği: Koşullar ve Adımlar
Mercimek, besleyici değeri yüksek ve düşük maliyetli bir baklagil olup, özellikle kurak ve yarı kurak iklimlerde yetiştirilebilir. İşte mercimek yetiştiriciliği için gereken koşullar ve temel adımlar:
1. İklim ve Sıcaklık Gereksinimleri
- Mercimek, serin ve ılıman iklimleri tercih eder; optimum büyüme sıcaklığı 15-25°C arasındadır.
- Don olaylarına hassastır, bu nedenle ilkbahar donları geçtikten sonra ekim yapılmalıdır.
- Kuraklığa dayanıklıdır, ancak çiçeklenme ve bakla oluşumu döneminde yeterli nem önemlidir.
2. Toprak Koşulları
- İyi drene edilmiş, hafif tekstürlü topraklar (kumlu-tınlı veya tınlı) idealdir; ağır killi topraklar uygun değildir.
- Toprak pH'ı nötr veya hafif alkali (6.0-8.0 arası) olmalıdır; asitli topraklar verimi düşürür.
- Organik maddece zengin topraklar tercih edilir, ancak fakir topraklarda da yetişebilir.
3. Ekim ve Tohum Hazırlığı
- Ekim zamanı bölge iklimine bağlıdır; genellikle ilkbaharda (Mart-Nisan) yapılır.
- Tohumlar, sertifikalı ve hastalıksız olmalı; ekim öncesi uygun fungusitlerle ilaçlanabilir.
- Ekim derinliği 2-5 cm arasında olup, sıra arası mesafe 15-30 cm, sıra üzeri mesafe 5-10 cm tutulmalıdır.
4. Sulama ve Bakım
- Mercimek, yağışa dayalı yetiştirilebilir, ancak kurak dönemlerde sulama gerekebilir; özellikle çiçeklenme döneminde su stresi önlenmelidir.
- Yabancı ot kontrolü için mekanik veya kimyasal yöntemler kullanılabilir; elle çapalama etkilidir.
- Gübreleme: Azot gereksinimi düşüktür (baklagil olduğu için havadan azot bağlar), ancak fosfor ve potasyum içeren gübreler verim artırır.
5. Hastalık ve Zararlı Yönetimi
- Yaygın hastalıklar: Kök çürüklüğü, pas ve mildiyö; dayanıklı çeşitler seçilerek ve ürün rotasyonu uygulanarak önlenebilir.
- Zararlılar: Yaprak bitleri ve kırmızı örümcekler; doğal predatörler veya uygun insektisitlerle kontrol edilmelidir.
6. Hasat ve Depolama
- Hasat zamanı, bitkilerin sararmaya başladığı ve baklaların kuruduğu dönemdir; genellikle yaz sonunda (Temmuz-Ağustos) yapılır.
- Hasat, biçerdöver veya elle yapılabilir; tohum nemi %14'ün altında olmalıdır.
- Depolama: Kuru ve serin ortamlarda, havalandırmalı kaplarda saklanarak böcek ve küf oluşumu engellenmelidir.
Özetle
Mercimek yetiştiriciliği, uygun iklim ve toprak koşullarında düşük maliyetle yapılabilir. Doğru ekim, sulama ve hastalık yönetimi ile yüksek verim elde edilebilir. Küresel olarak önemli bir protein kaynağı olduğundan, sürdürülebilir tarım uygulamalarıyla desteklenmelidir.
|
