Mercimek tarımı nasıl yapılır ve nelere dikkat edilmeli?

Mercimek, besleyici değeri yüksek ve düşük maliyetli bir baklagil olup, Türkiye'de özellikle İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaygın şekilde yetiştirilir. İklim ve toprak isteği bakımından nispeten toleranslı olan bu bitki, doğru uygulamalarla verimli sonuçlar verir. İşte mercimek tarımının adım adım süreci ve dikkat edilmesi gerekenler:

Mercimek, ılıman iklimleri tercih eder; soğuğa dayanıklıdır, ancak aşırı sıcak ve kuraklık verimi düşürebilir. İlkbahar ve sonbahar yağışları gelişim için idealdir. Toprak seçiminde, iyi drene edilmiş, hafif kumlu-tınlı veya tınlı-kireçli topraklar uygundur. Ağır killi topraklar kök çürüklüğüne neden olabilir; pH değeri 6.0-7.5 arasında olmalıdır.

Mercimek ekimi öncesi toprak iyi hazırlanmalıdır. Sonbaharda derin sürüm yapılarak toprak havalandırılır, ardından ilkbaharda tırmık veya kazayağı ile yüzey düzeltilir. Toprakta yabancı ot temizliği yapılmalı ve gerekirse toprak analizi sonucuna göre organik gübre (yanmış çiftlik gübresi) uygulanabilir. Mercimek, köklerindeki nodüller sayesinde azot bağladığı için aşırı azotlu gübreden kaçınılmalıdır.

Bölgenize uygun mercimek çeşidi seçmek önemlidir: Kırmızı mercimek (yazlık) ve yeşil mercimek (kışlık) olarak iki ana tür bulunur. Tohumlar sertifikalı ve hastalıksız olmalı; ekim öncesi fungusit veya bakteri aşıları ile muamele edilebilir. Dekara ortalama 12-15 kg tohum kullanılır, ancak bu toprak yapısına ve çeşide göre değişebilir.

Ekim zamanı bölgesel iklime bağlıdır: Kışlık mercimek ekimi Eylül-Ekim aylarında, yazlık mercimek ekimi ise Şubat-Nisan aylarında yapılır. Ekim, mibzerle sıra arası 20-30 cm ve sıra üzeri 5-10 cm olacak şekilde, tohumlar 4-6 cm derinliğe bırakılmalıdır. Aşırı derin ekim çimlenmeyi engeller.

Mercimek genellikle yağışa dayalı yetiştirilir, ancak kurak dönemlerde sulama gerekebilir. Çiçeklenme ve bakla dolum dönemlerinde yeterli nem kritiktir; bu dönemde yağış yoksa hafif sulama yapılmalıdır. Aşırı sulama kök hastalıklarına yol açabileceğinden, damla sulama veya yağmurlama sistemleri tercih edilmelidir.

Mercimek, azot gereksinimini büyük ölçüde kök nodüllerinden karşılar, bu nedenle fosfor ve potasyum ağırlıklı gübreleme önerilir. Ekim öncesi toprak analiziyle belirlenen ihtiyaca göre dekara 4-6 kg fosfor (P2O5) ve 3-5 kg potasyum (K2O) uygulanabilir. Aşırı azot, yeşil aksamı artırarak verimi düşürebilir.

Mercimek tarımında düzenli bakım şarttır:

Mercimek, bitkilerin sararması ve tanelerin sertleşmesiyle hasat olgunluğuna gelir; genellikle Haziran-Temmuz aylarında hasat edilir. Biçerdöver veya orakla hasat yapılabilir. Hasat sonrası taneler nem içeriği %14'ün altına indiğinde temizlenip depolanmalıdır. Depolama sırasında nem ve böceklenmeye karşı önlem alınmalıdır.

Mercimek tarımı, doğru planlama ve bakımla karlı bir üretim sağlayabilir. Yerel tarım danışmanlarından destek alarak bölgenize özgü ipuçlarını değerlendirmeniz önerilir.