Mercimekli Tosunum Nedir?
Mercimekli tosunum, geleneksel Türk mutfağına ait, özellikle kırsal bölgelerde yaygın olarak hazırlanan besleyici ve ekonomik bir yemektir. Genellikle kırmızı mercimek, bulgur ve baharatlerle yapılan bu yemek, adını "tosun" (genç erkek sığır) kelimesinden alır, ancak içinde et bulunmaz; bu isim yemeğin doyurucu ve lezzetli olmasına atıfta bulunur. Pratik bir tarif olup, ana malzemelerin kolay bulunabilirliği sayesinde evlerde sıkça tercih edilir. İster ana yemek olarak, ister meze veya garnitür olarak tüketilebilir, vejetaryen beslenenler için de uygun bir seçenektir. Aşağıda, mercimekli tosunumun nasıl hazırlanacağını ve püf noktalarını adım adım bulabilirsiniz.
Mercimekli Tosunum Malzemeleri
- 1 su bardağı kırmızı mercimek
- 1 su bardağı ince bulgur
- 1 adet orta boy soğan (ince doğranmış)
- 2 diş sarımsak (ezilmiş veya ince doğranmış)
- 2 yemek kaşığı sıvı yağ (zeytinyağı veya ayçiçek yağı)
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- 1 tatlı kaşığı kırmızı toz biber (isteğe bağlı acı veya tatlı)
- 1 çay kaşığı kimyon
- 1 çay kaşığı tuz (damak zevkinize göre ayarlayın)
- Yarım çay kaşığı karabiber
- 4 su bardağı su (yaklaşık, kıvam için ayarlanabilir)
- İsteğe bağlı: 1 adet havuç (rendelenmiş), maydanoz veya nane (servis için)
Mercimekli Tosunum Hazırlanışı
- İlk olarak, kırmızı mercimeği yıkayın ve bir tencerede üzerini geçecek kadar su ile haşlayın. Mercimekler yumuşayıncaya kadar yaklaşık 15-20 dakika pişirin, ardından suyunu süzün ve kenara alın.
- Bir tencerede veya tencereye sıvı yağı ekleyin ve ısıtın. Soğanı ekleyip pembeleşene kadar kavurun, sonra sarımsağı ilave edip kokusu çıkana kadar birkaç dakika daha pişirin.
- Domates salçasını ekleyin ve 1-2 dakika kavurarak salçanın rengi açılıncaya kadar karıştırın. Baharatları (kırmızı toz biber, kimyon, tuz, karabiber) ekleyip karıştırarak kısa süre pişirin.
- Haşlanmış mercimeği tencereye ekleyin ve iyice karıştırın. Üzerine 4 su bardağı suyu ilave edin, kaynamaya bırakın. Kaynadıktan sonra ocağın ateşini kısın ve 10 dakika kadar pişmeye devam edin.
- İnce bulguru tencereye ekleyin ve iyice karıştırın. Bulgurlar suyu çekip yumuşayıncaya kadar yaklaşık 10-15 dakika daha pişirin. Gerekirse su ekleyerek kıvamını kontrol edin; yemek püremsi bir kıvam almalı, çok sulu veya kuru olmamalı.
- Ocağı kapatın ve tencerenin kapağını kapatıp 10-15 dakika dinlendirin. Bu, bulgurun iyice şişmesini ve lezzetlerin harmanlanmasını sağlar.
- Servis yapmadan önce, isteğe bağlı olarak ince kıyılmış maydanoz veya nane serperek sıcak servis yapın. Yanında yoğurt veya salata ile sunabilirsiniz.
Mercimekli Tosunum Püf Noktaları
- Mercimekleri iyice yıkayın ve haşlarken fazla su kullanmayın; aşırı pişirmek mercimeklerin dağılmasına neden olabilir, bu da yemeğin kıvamını bozabilir.
- Soğan ve sarımsağı iyice kavurmak, yemeğin lezzet derinliğini artırır; pembeleşene kadar kavurduğunuzdan emin olun, ancak yakmamaya dikkat edin.
- Salçayı kavurma işlemi, yemeğe hoş bir renk ve koku katacağı için önemlidir; en az 1-2 dakika kavurarak salçanın hamlığını giderin.
- Bulguru ekledikten sonra karıştırmaya devam edin, böylece topaklanma olmaz ve yemek homojen bir kıvam alır. Bulgur fazla pişerse yapışkan olabilir, bu yüzden pişme süresini dikkatle takip edin.
- Yemeği dinlendirme aşamasını atlamayın; bu, bulgurun suyu tamamen çekmesini ve yemeğin lezzetinin oturmasını sağlar. Dinlendikten sonra kıvamı çok kuruysa, biraz sıcak su ekleyip karıştırarak ayarlayabilirsiniz.
- İsteğe bağlı olarak rendelenmiş havuç ekleyerek yemeği daha besleyici hale getirebilirsiniz; havucu soğanla birlikte kavurarak pişirin.
- Servis sırasında üzerine zeytinyağı gezdirerek veya limon sıkarak farklı bir lezzet katabilirsiniz. Ayrıca, vejetaryen bir seçenek olmasına rağmen, et sevenler için kıyma ekleyerek farklı bir versiyon deneyebilirsiniz.
Mercimekli tosunum, sağlıklı ve doyurucu bir öğün olarak aile sofralarınızı renklendirebilir. Bu tarifi denediğinizde, basit malzemelerle nefis sonuçlar alabileceğinizi göreceksiniz. Afiyet olsun! |
